خانه » پارالکس دوربین تفنگ

پارالکس دوربین تفنگ

هر بار که بحثی در خصوص دوربین های تفنگ مطرح می شود، موضوعی که اغلب به میان می آید، پارالکس می باشد. آنطور که به نظر می رسد، سوء برداشت ها و ابهامات زیادی در خصوص این موضوع بین تیراندازان وجود دارد. پارالکس در دوربین سلاح را می توان به عنوان حرکت ظاهری تصویر اجسام در میدان دید دوربین نسبت به رتیکل تعریف کرد.

پارالکس (خطای پارالکس) در یک دوربین زمانی رخ می دهد که تصویر اولیه ی اجسام، در جلو یا عقب رتیکل تشکیل شود. در این حالت اگر چشم را از محور نوری (مرکزی) دوربین حرکت دهید، موجب ایجاد خطای پارالکس خواهد شد. اگر تصویر اولیه ی اجسام در همان سطح کانونی که رتیکل قرار دارد، تشکیل شود، پارالکس صرف نظر از موقعیت چشم نسبت به محور مرکزی دوربین، وجود نخواهد داشت.

دوربین هایی با بزرگنمایی بالا و دوربین هایی که برای تیراندازی لانگ رنج استفاده می شوند، می بایست مجهز به تنظیمات پارالکس باشند، چرا که کوچک ترین خطاها هم می تواند مشکل ساز گردند. عملکرد این تنظیمات در بخش شیئی دوربین این است که تصویر هدف در هر فاصله ای را همسطح با سطح کانونی که رتیکل در آن قرار گرفته، تشکیل دهد. دوربین های تاکتیکال، معمولاً فاقد تنظیم پارالکس هستند، چرا که فاصله ی دقیق هدف هیچ وقت قابل پیش بینی نیست. همچنین دوربین هایی با بزرگنمایی پایین و ثابت نیز فاقد تنظیمات پارالکس هستند، چرا که در بزرگنمایی پایین، میزان خطای پارالکس خیلی کمتر از آن است که ایجاد مشکل در دیدن تصویر نماید.

دو عامل اصلی در تعیین میزان پارالکس در یک دوربین

۱-فاصله هدف تا لنز شیئی دوربین،

عدسی شیئی دوربین، تصویر اولیه از هدف را تشکیل می دهد و باقی اجزای دوربین نیز تصویر را معکوس می کنند. فاصله ی تشکیل شدن تصویر از عدسی شیئی به فاصله ی هدف از عدسی شیئی بستگی خواهد داشت. تصویر اجسام نزدیک تر، دورتر از عدسی شیئی و تصویر اجسام دورتر، نزدیک تر به عدسی شیئی تشکیل می گردند. از آنجاییکه رتیکل در یک نقطه خاص در داخل دوربین قرار گرفته، تصویر هدف ممکن است همیشه بر روی رتیکل تشکیل نشود.

۲-فاصله ی قابل حرکت چشم از محور دوربین (طوری که همچنان تصویر هدف قابل رؤیت باشد)

این عامل توسط اندازه ی خروجی منظر چشمی (Exit Pupil) تعیین می گردد. تا زمانیکه چشم، دقیقاً در راستای محور نوری دوربین قرار گرفته باشد، هیچ پارالکسی نخواهیم داشت. خروجی منظر چشمی هم که ….. کوچک باشد هم کاربردی نخواهد بود.

عوامل دیگر

البته باید توجه داشته باشید که در هر دوربینی، سطوح متفاوتی از خطای پارالکس وجود دارد و همچنین در فاصله ای خاص در هر دوربین، پارالکس وجود نخواهد داشت. در بسیاری از دوربین ها، این نقطه ی بدون پارالکس در فاصله ای مناسب و به اصطلاح Mid range در محدوده ی کانونی دوربین قرار گرفته است.

در دوربین هایی با کیفیت کمتر، ممکن است علل دیگری هم افزون بر دو علت اخیر باشد. چنانچه رتیکل دوربین، دقیقاً در فاصله ای مناسب از عدسی شیئی قرار نداشته باشد، مسافت بدون پارالکس دوربین افزایش خواهد یافت. رتیکل هایی که به خوبی در محل خود فیکس نشده باشند و حتی چند هزارم اینچ جابجایی داشته باشند، باعث میزان متغیر پارالکس می شوند.علت دیگر خطای پارالکس می تواند ایراداتی در ساختار لنز شیئی، چه در طراحی کلی و چه در مرحله ی تولید باشد. در صورت وجود اعواج کروی یا آستیگماتیک (spherical or astigmatic aberrations ) در عدسی شیئی و عدم اصلاح آنها، تصویر اجسام (به جای آنکه بر روی رتیکل تشکیل گردد) با فاصله ی قابل توجهی از رتیکل تشکیل خواهد شد.

چنانچه در دوربینی حرکت ظاهری رتیکل نسبت به تصویر مشاهده شده، در حرکت چشم به بالا و پایین متفاوت با حالتی باشد که چشم را به طرفین حرکت می دهیم. علت این موضوع می تواند کیفیت بد عدسی شیئی باشد که هیچگونه تنظیماتی نمی تواند موجب رفع این مشکل و در کل هر ایراد ساختاری گردد.

بررسی پارالکس یک دوربین

برای دیدن و بررسی پارالکس در هر دوربینی می توانید به تصویر جسمی در فاصله ای معمول ( نباید در محیط ایندور باشد) در دوربین نگاه کنید و با حرکت دادن سر به طرفین ( و سپس بالا و پایین) در محدوده ی میدان دید دوربین، وجود خطای پارالکس را بررسی کنید. حرکت ظاهری رتیکل نسبت به تصویر هدف، خطای پارالکس می باشد.

روش های تنظیم پارالکس

تنظیم پارالکس خارجی دوربین های تارگت ، معمولاً به دو شیوه ی تنظیم بر روی لنز شیئی Adjustable Objectives و تنظیم در میانه ی دوربین Side Focus انجام می شود. دوربین هایی که این تنظیمات را دارند معمولاً بزرگنمایی بالاتر از ۱۰X را داشته و یا کاربری استفاده از فواصل نزدیک را دارند.

این کار بوسیله یک رینگ یا حلقه ی چرخان مدرج بر روی دوربین انجام می شود. امروزه نصب تارت تنظیم پارالکس در کنار دوربین یا همان سایدفوکوس رواج بیشتری پیدا کرده و کمپانی های سازنده دوربین در مدل های جدید از این روش استفاده می کنند. با اینحال دوربین هایی با بزرگنمایی ثابت و یا بزرگنمایی محدود از روش تنظیم بر روی لنز شیئی استفاده می کنند.

تنظیمات پارالکس بر روی لنز شئی ( Adjustable Objective)

این سیستم از قدیمی ترین، اثبات شده ترین و شاید بهترین و کاربردی ترین سیستم ها چه از نظر اپتیکی و چه مکانیکی می باشد. بسته به نوع کاربردی امکان استفاده از رزوه های ریز برای تنظیمات بسیار ظریف و یار رزوه های درشت برای رسیدن سریع به تنظیم دلخواه وجود دارد. این شیوه ی تنظیم معمولاً به صورت عدسی شیئی ثابت ( که در کارخانه تنظیم می شود و بدون ابزار خاص امکان تنظیم ندارد) و یا به صورت کاملاً قابل تنظیم با دست دیده می شود.

مزایا :

به لحاظ اپتیکی، سیستم اثبات شده و کابردی است.
به لحاظ مکانیکی، موثرترین و کاربردی ترین سیستم است.
به لحاظ تاریخی، دوربین هایی که بخش لنز شیئی ثابت تا بزرگنمایی ۱۰ برابر دراند، به دلیل دوام و استحکام، بیشترین استقبال را داشته اند.

معایب :

در دوربین هایی با طول بلند ممکن است دسترسی به آن در موقعیت تیراندازی دشوار باشد.
عدم امکان دیدن علائم و نوشته های درج شده در موقعیت تیراندازی.
احتمال نشت گاز درون دوربین در این مدل ها بیشتر است.

تصحیح پارالکس در میانه ی دوربین یا ساید فوکوس Side Focuses

معمولاً در سمت چپ تارت ها ، دارای علائم یاردیج دور پیچ پارالکس طراحی می شود. در این حالت وقتی تیرانداز به داخل دوربین نگاه می کند، سهولت بیشتری برای قابلیت تنظیم پیچ پارالکس با دست چپ ایجاد می شود.