در این مقاله، نگاهی به امتیازدهی بنچ رست بر اساس آخرین ویرایش قوانین WRABF خواهیم داشت. هدف ما آموزش امتیازدهی بنچ رست به زبانی ساده و روان بوده است. جهت انتقال بهتر فرآیند امیتازدهی از تصاویر نمونه و توضیحات تکمیلی استفاده شده است. قوانین امتیازدهی فدراسیون جهانی بنچ رست ریم فایر و بادی به عنوان مرجع استفاده شده است. ( WRABF Rules 2023-2027 V4.3 )

کارت هدف امتیازی بنچ رست (سیبل بنچ رست) 

تیراندازی بنچ رست تفنگ بادی و ریم فایر در فاصله 25 متر ، 50 متر ، 75 و 100 متر انجام می شود. کارت هدف یا سیبل بنچ رست در همه ی فواصل، شامل ۲۵ دیاگرام امتیازی بوده و هر کدام از این دیاگرام ها شامل پنج حلقه امتیازی، حول حلقه مرکزی (Bull) هستند. حلقه مرکزی، امتیاز 10 داشته و هر کدام از حلقه های بعدی تا حلقه ششم یک امتیاز کمتر دارند. هر هدف در داخل یک دیاگرام (کادر مربع شکل) قرار می گیرد. حلقه ی امتیازی 6 در هدف 25متر و حلقه ی 5 و 6 در هدف امتیازی 50متر برای هدف گیری بهتر (کمک به دید) به رنگ آبی (در اهداف 75 و 100متر به رنگ زرد) و متمایز با اهداف دیگر است. سایر حلقه ها به رنگ سفید هستند و خطوط سیاه حلقه ها، آنها را از هم جدا می کند.

مشخصات اهداف 25 و 50متر

در دو انتهای اهداف امتیازی، یک هدف قلق ( سایتر) قرار دارد که می توان به صورت نامحدود به آن شلیک کرد. (این اهداف فاقد جعبه یا دیاگرام مانند اهداف امتیازی هستند. (در برخی چاپ ها علاوه بر اهداف قلق کارت استاندارد، هدف های قلق دیگری نیز اضافه می شود). سیبل بنچ رست 25 و 50 متر در اندازه کاغذ A3 چاپ می شود.

 به این اهداف با هر ترتیبی می تون شلیک کرد ولی تنها یک شلیک برای هر هدف مجاز است. در واقع زمانی که هدف امتیازدهی شد تنها باید 25 شلیک در بخش دیاگرام های امتیازی وجود داشته باشد. هر شلیک بیش از 25 شلیک مجاز، شامل یک امتیاز جریمه خواهد بود. بیشترین امتیاز قابل دستیابی در هر هدف 10X و در یک کارت هدف 250-25X است.

هدف بنچ رست 25متر

مشخصات دیاگرام هدف ۲۵ متری در زیر ذکر شده است، که 25 عدد روی کاغذ A3 قرار داده شده است. در اهداف 25 متری، تمام حلقه‌ها سفید با حاشیه‌های آبی (بجز حلقه ی 5) هستند. حلقه مرکزی 10 قطری معادل 2 میلی‌متر دارد؛ برای امتیاز 10X باید این حلقه محو شود.

هدف بنچ رست  50متر

مشخصات دیاگرام هدف 50 متری در زیر ذکر شده است که 25 عدد از آنها روی کاغذ A3 قرار گرفته‌اند. در اهداف 50 متری، حلقه‌های 6 و 5 برای کمک به نشانه‌گیری آبی هستند، و سایر حلقه‌ها سفید با حاشیه‌های آبی رنگ هستند. حلقه ی مرکزی X قطری معادل 0.792 میلی‌متر دارد؛ برای امتیاز 10X باید آن را لمس کرد.

امتیازدهی بنچ رست 

اسکورینگ بر اساس سیستم Best Edge خواهد بود (چنانچه سوراخ محل اصابت با لبه ی حلقه ی امتیازی بالاتر تماس پیدا کند، امتیاز بالاتر تعلق خواهد گرفت ). سوراخ محل اصابت که با لبه ی حلقه ی داخلی (X) تماس پیدا کرده باشد، امتیاز 10X تلقی می گردد (در تارگت ۲۵ متر برای تعلق امتیاز 10X می بایست محل اصابت، حلقه ی 10 را به طور کامل محو کرده باشد). امتیاز تعلق یافته به هر دیاگرام، به صورت علامت منفی برای امتیاز ۱۰ یا امتیاز کسر شده از ۱۰ بعد از علامت منفی در باکس مشخص شده برای امتیازدهی درج می گردد. در صورتی که محل اصابت، بزرگترین حلقه ی امتیازی را از دست داده باشد، امتیاز 4 تعلق خواهد گرفت. در صورت نزدیکی محل اصابت به حلقه های امتیازی، از پلاگ (گیج امتیازدهی) برای تعیین امتیاز استفاده خواهد شد، خیس شدگی یا تغییر شکل در تارگت در امتیازدهی تاثیری نخواهد داشت، امتیاز کامل 250 و 25X می باشد.

باکس امتیازی

تمام شلیک هایی که لبه ی باکس امتیازی را لمس و یا وارد باکس شده باشند، در امتیازدهی محاسبه خواهند شد. خطای اولین شلیک در نظر گرفته نخواهد شد (تیرانداز بایستی به افسر میدان قبل از شلیک های بعدی اعلام نماید. هیچ زمان اضافه ای برای خطای اولین شلیک در نظر گرفته نمی شود).

محدوده ی امتیازی، توسط ۲۵ کادر قرمز رنگ دور حلقه های امتیازی مشخص شده است.

چنانچه شلیکی بین سایترها و کادر امتیازی اصابت کرده باشد، در روند امتیازدهی لحاظ نمی گردد، مگر اینکه بعد از پلاگ زنی، لبه ی کادر امتیازی را لمس کرده باشد.

پلاگ های امتیازدهی

در تمام شلیک هایی که به صورت چشمی قابل امتیازدهی نباشند، از پلاگ امتیاز دهی با قطر 0.224 اینچ برای کلاس های بادی و ریم فایر استفاده خواهد شد و می بایست با علامت P بر روی دیاگرام مربوطه مشخص گردد. اعتراض و پلاگ زنی دوباره ی تارگت پلاگ خورده مجاز نمی باشد، امتیاز دهی دستی تنها در مسابقات باشگاهی یا منطقه ای/ملی قابل استفاده خواهد بود، تمامی مسابقات قهرمانی جهان و اروپا، بصورت الکترونیکی امتیازدهی خواهند شد. پلاگ 0.224 اینچ برای هر دو رشته ی بادی و ریم فایر استفاده خواهد شد و بنابراین استفاده از کالیبر 0.22 مزیتی نسبت به کالیبر های پایینتر (0.20 و 0.177) نخواهد داشت.

مولتی شات (شلیک چندگانه) بر روی تارگت

چنانچه بیش از یک محل اصابت بر روی دیاگرام امتیازی مشاهده گردد، محل اصابت با امتیاز پایین تر لحاظ خواهد شد و یک امتیاز منفی نیز به عنوان جریمه اعمال می گردد.

شلیک های مابین باکس های امتیازی

هر دیاگرام امتیازی توسط یک کادر قرمز احاطه شده است. محل اصابت بین دو کادر امتیازی، به کادری که اکثریت سوراخ محل اصابت در آن مشاهده می گردد تعلق خواهد گرفت و در امتیازدهی لحاظ خواهد گشت، چنانچه نتوان سوراخ محل اصابت بین دو کادر را به یک کادر تعلق داد (دقیقا مابین دو کادر)، در اینصورت محل اصابت مذکور به دیاگرام سمت چپ، به عبارتی دیاگرام با شماره ی کمتر تعلق خواهد گرفت.

مثلا اگر شلیکی دقیقاً مابین دیاگرام های 4 و 5 اصابت کرده باشد، به دیاگرام شماره ی 4 تعلق خواهد گرفت و چنانچه محل اصابت دیگری بر روی دیاگرام 4 مشاهده گردد، به عنوان مولتی شات تلقی خواهد شد و مطابق قانون مولتی شات امتیاز دهی خواهد گشت.

خطای اولین شلیک First Shot Error

چنانچه اولین شلیک بصورت ناخواسته به یکی از باکس های امتیازی اصابت کند، تیرانداز می بایست قبل از شلیک های بعدی افسر میدان را مطلع سازد، افسر میدان می بایست تارگت را از طریق دوربین اسپوتینگ رویت کند و بعد از اتمام راند و جمع آوری تارگت ها، روی تارگت مذکور خطای شلیک اول را یادداشت نماید و شلیک مذکور نیز فاقد جریمه خواهد بود.

First Miss

در امتیاز دهی تمام تارگت ها، FM لحاظ خواهد شد، داور امتیازدهی از کادر شماره ی یک شروع می کند و اولین کادری که امتیاز 10 را از دست داده باشد، به عنوان FM ثبت خواهد کرد.

چنانچه تمام کادرها امتیاز 10 را کسب کرده باشند (امتیاز 250)، از کادر 1 تا 25، اولین شلیکی که امتیاز 10X را از دست داده باشد، به عنوان FM تلقی می گردد.

چنانچه تساوی همچنان برقرار باشد (امتیاز 250.25X)، به کادر امتیازی 1 رفته و به ترتیب اولین دیاگرامی که امتیاز 10X کامل نگرفته باشد، به عنوان FM در نظر گرفته می شود (تمام FM ها می بایست تنها در محل ثبت امتیاز کارت و نه در دیاگرام ها ثبت گردد). چنانچه بیش از یک کارت در مسابقه ای زده شود و تساوی کامل در تارگت اول برقرار باشد، تارگت دوم تعیین کننده خواهد بود.

قوانین تساوی

تساوی در یک تارگت، تساوی در یک تارگت با مقایسه ی امتیاز، سپس تعداد X و سپس FM شکسته خواهد شد، چنانچه همچنان تساوی برقرار باشد، از FM برای X ، جهت شکستن تساوی استفاده خواهد شد.

تساوی در جمع امتیاز سه کارت

در صورت تساوی در جمع امتیازات مسابقه ی مربوط به یک کلاس خاص، تساوی ابتدا با مقایسه ی امتیاز و سپس تعداد X در اولین تارگت شکسته خواهد شد، و در صورت پا برجا بودن تساوی، امتیاز و تعداد X تارگت دوم و در صورت پابرجا بودن تساوی تا تارگت دوم، امتیاز و تعداد X تارگت سوم برای شکستن تساوی مد نظر قرار خواهد گرفت. در صورت پابرجا بودن تساوی تا این مرحله، FM در تارگت اول مد نظر خواهد بود و در صورت پابرجایی تساوی، FM تارگت دوم و سپس تارگت سوم، تعیین کننده ی برنده خواهد بود. چنانچه تا این مرحله تساوی پابرجا باشد، رتبه ی یکسان به هر دو تیرانداز تعلق خواهد گرفت.

امتیازدهی بنچ رست و روش انجام آن

هدف تیرانداز، گرفتن امتیاز کامل 10 و 10X می باشد. در کارت 25 متر، امتیاز کامل 10 زمانی به دست می آید که حفره شلیک، خط حلقه ی 10 را لمس کرده باشد. در صورت استفاده از گیج و برخورد لبه بخش فلنج گیج با حلقه ی امتیازی 10، امتیاز بالاتر یعنی 10 به تیرانداز داده می شود. در شکل زیر امتیاز 10 کسب شده است ( حلقه امتیازی ۱۰ به صورت کامل لمس شده)

کالیبر های مورد استفاده در بنچ رست بادی به صورت معمول کوچک تر از کالیبر 224. هستند. بنابراین ممکن است در یک شلیک مشکوک حفره محل شلیک، حلقه امتیازی 10 را لمس نکرده باشد. برای امتیازدهی کالیبر 0.177 (4.5 میلیمتر) از گیج امتیازدهی استفاده می کنیم. به تصاویر زیر دقت کنید:

در شکل یک، ظاهراً حلقه امتیازی ده لمس نشده و قاعدتا امتیاز 9 است، اما در شکل دوم شما می توانید ببینید که حلقه امتیازی ده پس از گیج زدن هدف، لمس شده است و در واقع امتیاز 10 است. توجه کنید که این تصاویر در فاصله نزدیکی گرفته شده است، حفره شلیک ها و اندازه ی حلقه ها در اندازه واقعی کوچک تر هستند.

امتیاز  10X زمانی کسب می شود که حفره ی شلیک گیج زده شده، حلقه امتیاز ده را محو کرده یا هم پوشانی کاملی داشته باشد (در کلاس های 50متر، 75 و 100متر با لمس حلقه ی X امتیاز 10X کسب می شود). زمانی که از یک گیج با ذره بین استفاده می کنید و به صورت مشخص هیچ بخشی از حلقه امتیاز 10 دیده نشود شما یک امتیاز 10X کسب کرده اید. امتیازات X برای شکست تساوی استفاده می شوند. زمانی که دو یا چند تیرانداز در پایان امتیازدهی، دارای امتیاز یکسانی باشندT با بررسی امتیازات 10X، نفر برتر مشخص می شود. تیراندازی که بیشترین X را کسب کرده باشد برنده است. در تصویر زیر امتیاز 10X کسب شده است.

در کارت هدف بنچ رست، بخشی مربوط به ثبت نتایج امتیازدهی است که داوران امتیازدهی باید از این بخش برای ثبت نتایج هدف استفاده کنند. در دیاگرام خود هدف می توان امتیاز آن هدف را ثبت نمود و در صورتی که آن هدف گیج خورده باشد با درج حرف P در جعبه هدف مورد نظر آن را مشخص می کنیم. سایر اطلاعات در بخش مربوط در سمت چپ کارت هدف درج می شود.

نمودار امتیازدهی بنچ رست

مشخصات و اهداف 75/100متر لانگ رنج

کلاس نامحدود تفنگ بادی ۵۰ متر به عنوان یک کلاس رسمی برای تیراندازی در مسابقات قهرمانی جهان و جام جهانی پذیرفته شده است. هر دو کلاس نامحدود تفنگ بادی ۷۵ متر و ۱۰۰ متر توسط WRABF به عنوان کلاس‌های غیررسمی تأیید شده‌اند. این بدان معناست که کلاس‌های ۷۵ متر و ۱۰۰ متر در مسابقات قهرمانی جهان یا جام جهانی تیراندازی نخواهند شد، زیرا این کلاس‌ها به عنوان کلاس‌های غیررسمی در نظر گرفته می‌شوند.

امتیازدهی بنچ رست 75 و 100 متر

در هر دیاگرام امتیازدهی، یک شلیک قرار داده می‌شود و هدف، قرار دادن شلیک در وسط حلقه امتیازدهی برای کسب ۱۰ امتیاز است. تمام ۲۵ دیاگرام برای کسب امتیاز از ۲۵۰ امتیاز برای هر هدف با هم جمع می‌شوند. ۲۰ دقیقه برای شلیک به یک هدف مجاز است. بزرگترین چالش، خواندن شرایط باد است.

امتیازدهی هر دو هدف ۷۵ متر و ۱۰۰ متر به صورت دستی با استفاده از گیج / پلاگ امتیازدهی انجام می‌شود.

امتیازدهی بر اساس همان اصولی انجام می‌شود که در قوانین WRABF برای تفنگ بادی توضیح داده شده است. امتیازات و تعداد X جمع می‌شوند و فردی که بالاترین امتیاز را داشته باشد، برنده اعلام می‌شود.

در صورت تساوی، تیراندازی که بیشترین تعداد X را داشته باشد، برنده در نظر گرفته می‌شود. وقتی روی Xها نیز تساوی وجود داشته باشد، بالاترین امتیازات هدف اول در نظر گرفته می‌شود، اگر هنوز مساوی برقرار باشد، بالاترین امتیازات کارت دوم در نظرگرفته می‌شود، اگر هنوز مساوی وجود داشته باشد، بالاترین امتیاز کارت سوم برای شکست تساوی در نظر گرفته می‌شود. اگر بعد از کارت سوم هنوز مساوی باشد، اولین خطا FM در کارت اول و پس از آن کارت دوم و سوم برای FM در نظر گرفته می‌شود. ( طبق قوانین امتیازدهی WRABF )

اگر بیش از ۲۵ شلیک به هدف اصابت کند، برای هر شلیک بالای ۲۵ شلیک، یک امتیاز کسر می‌شود. با این حال، اگر دو شلیک در دیاگرام های امتیازدهی قرار گیرد، قوانین عادی WRABF برای شلیک چندگانه ( به قوانین ابتدای این مقاله مراجعه شود) اعمال می‌شود.

هدف بنچ رست 75 متر

اندازه هدف 100متر : ۱۹.۷۳ اینچ در ۲۷.۶۰ اینچ (۵۰.۱۱ سانتی‌متر در ۷۰.۱۰۴ سانتی‌متر)

همچنین می‌توان هدف را به صورت افقی یا عمودی قرار داد.

اندازه حلقه های امتیازی دیاگرام 100متر :

جهت دانلود تارگت 75 متر در اندازه و کیفیت قابل چاپ، می توانید بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

هدف بنچ رست 100متر

اندازه هدف 100متر : 27.56 اینچ در 39.37 اینچ (70 سانتی‌متر در 99.97 اینچ)

هدف را می‌توان روی کاغذ در اندازه ی A0 چاپ کرد یا می‌توان آن را به دو صفحه A1 تقسیم کرد. چاپ دو صفحه A1 می‌تواند مقرون به صرفه‌تر باشد، این موضوع می تواند توسط برگزار کننده انتخاب شود.

اگر هدف روی دو کاغذ جداگانه با اندازه A1 چاپ شود، اطلاعات شرکت‌کننده باید روی هر دو صفحه A1 آورده شود.

اندازه حلقه های امتیازی دیاگرام 100متر :

جهت دانلود تارگت 100 متر در اندازه و کیفیت قابل چاپ، می توانید بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ابزار و تجهیزات امتیازدهی بنچ رست

گیج امتیازدهی بنچ رست :

برای امتیازدهی شلیک های مشکوک از وسیله ای به نام گیج استفاده می شود. در رشته های مختلف تیراندازی ، گیج های متفاوتی بکار گرفته می شود که در تیراندازی بنچ رست ریم فایر و بادی این گیج اندازه 224. اینچ می باشد (5.6 میلیمتر). در تصویر زیر می توانید اندازهای مورد استفاده در گیج 224. بنچ رست و شکل معمول آن را ببینید. گیج ها می توانند دارای یک ذره بین و یا بدون آن باشند. می توان از ذره بین های بزرگ تر خارجی برای بررسی شلیک های مشکوک تر استفاده کرد. فلنج در ساختمان گیج مهمترین بخش آن بوده و معیار اندازه کالیبر این قسمت می باشد. برخی گیج ها در بخش دسته خود دارای فنر می باشند که بکارگیری آن را آسان تر می کند.

نمونه ای از گیج امتیازدهی 224. در مسابقات کاپ جهانی 2017 اسلونی و مسابقات انجمن تیراندازان بنچ رست ایران را در تصویر زیر می بینید. جهت تهیه ی گیج های استاندارد لطفا با ما تماس بگیرید.

ذره بین های مورد  استفاده برای امتیازدهی با گیج :

اسکوربورد امتیازدهی بنچ رست

برای استفاده از گیج امتیازدهی لازم است که کارت هدف به صورت صاف بروی صفحه ای قرار بگیرد. اسکورینگ بورد وسیله مناسبی است برای استفاده از گیج امتیازی و افزایش دقت است. نمونه هایی از اسکورینگ بورد های مورد استفادده در بنچ رست :

چاپ و مشاهده ی نتایج

پس از آنکه نتایج همه ی اهداف یک کلاس ( دسته بندی) ثبت شدند، نتایج اولیه چاپ می شود. داور امتیازی این نتایج را بررسی و در صورت وجود خطایی، آنها را اصلاح می نماید. سپس نتایج را برای وجود امتیاز تساوی و عدم شکست تساوی بررسی می کند. در صورت بودن تساوی، آن را مشخص و به کمیته ی اعتراض برای انجام فرآیند شکست تساوی اطلاع می دهد. سپس نتایج اولیه همراه با اهداف امتیازدهی شده در محل درج اعلان مسابقه در معرض دید شرکت کنندگان قرار می گیرد.

امتیازدهی الکترونیکی

توضیح :

تمامی مسابقات قهرمانی جهان یا مسابقات کاپ جهانی از برنامه ی امتیازدهی الکترونیکی استفاده خواهند کرد (نرم افزار True Score). هدف‌های مسابقات قهرمانی جهان باید حداقل روی کاغذ ۳۰۰ تا ۳۵۰ گرمی (گرم در هر متر مربع) چاپ شوند و فقط در حالت افقی قرار گیرند. جهت اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله استفاده از نرم افزار ترواسکور مراجعه نمایید.

گرداوری، ترجمه و ویرایش :  صادق قرنجیکی

منبع : قوانین WRABF Rulebook 2023-2027 Version 4.3